آشفتگی روزافزون سیاسی و ناسازگاری طرفهای درگیر در جنگ لیبی این کشور را در چنان باتلاقی فرو برده است که هر طرح و گزینهای که برای برونرفت از بحرانها ارائه میشود، پیش از آنکه در ایجاد وحدت میان گروههای مختلف نقشی ایفا کند، به بنبست میرسد و شکست میخورد. تداوم این ناهنجاری نه تنها مانع از رسیدن به صلح و آشتی و تشکیل دولت فراگیر ملی در طرابلس شده، بلکه خطر بازگشت سازمانهای تروریستی به ویژه جنگجویان داعش به قلمرو این کشور را افزایش داده است.
استفانی ویلیامز، مشاور ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور لیبی، بهتازگی هشدار داد که تداوم درگیریهای سیاسی زمینه را برای بازگشت جنگجویان داعش به مناطق جنوبی این کشور فراهم میکند و لیبی را که هماکنون با بحران درگیر است، با تهدیدی جدی و تازه روبهرو میکند.
احزاب سیاسی و طرفهایی که در ساختار آینده لیبی نقش دارند، به هشدار استفانی ویلیامز واکنشهای متفاوتی نشان دادهاند. در حالی که برخی از جناحهای سیاسی نگرانیهای ویلیامز را جدی تلقی کردند و برای مقابله با تهدید گسترش نفوذ داعش، خواستار پایان دادن به ناسازگاریهای سیاسی و ایجاد هماهنگی میان نهادهای دولتیاند، برخی دیگر بر این باورند که مشاور ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور لیبی سعی دارد از سازمان داعش به عنوان «مترسک» استفاده کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در همین راستا، سرتیپ خالد المحجوب، مدیر اداره ارشاد ارتش ملی لیبی، گفت که جنگجویان داعش در مناطق جنوبی این کشور محصور شدهاند و به دلیل حملات پیدرپی ارتش، توانایی آنها برای گسترش نفوذشان بهشدت محدود شده است. المحجوب در گفتوگو با روزنامه الشرقالاوسط، اضافه کرد: «هرچند سازمان داعش در چند سال گذشته توانست با استفاده از چالشهای امنیتی نفوذ خود را گسترش دهد و در جامعه وحشت ایجاد کند، ارتش لیبی عملیات گستردهای علیه بقایای این سازمان تروریستی راهاندازی کرد و مانع پیشروی آنها به سمت شهرها شد.»
او افزود که ادامه عملیات ارتش داعش را واداشت به نقاط دوردست فرار کنند. سپس، جنگجویان وابسته به داعش در مناطق صعبالعبور و کوهستانی در جنوب کشور مستقر شدند و حضور آنها در مناطق یادشده به ایجاد هماهنگی با باندهای قاچاق انسان، سلاح و سوخت منجر شد و جنگجویان داعش بار دیگر به ارتکاب جرائم سازمانیافته روی آوردند. با این حال، تلاشهای ارتش و همکاری شهروندان ساکن جنوب باعث شد عملیاتی که به منظور برچیدن بساط تروریستها آغاز شده بود، موفقیتآمیز باشد.
از سوی دیگر، محمد عامر العبانی، عضو مجلس نمایندگان لیبی، گفت که تداوم اختلافهای سیاسی ممکن است به گسترش فعالیتهای سازمان تروریستی داعش منجر شود. او به روزنامه الشرقالاوسط گفت که ناسازگاری بر سر ساختار دولت و ادامه هرجومرج کنونی به این معنی است که جناحهای حاکم به جای تمرکز بر مبارزه علیه تروریسم در تلاش برای حذف رقیب و تثبیت موقعیت خودند و شکی نیست که تداوم وضعیت آشفته فعلی و کاهش توجه به مبارزه با تروریسم، به تقویت و گسترش نفوذ گروههای تروریستی منتهی میشود.
در همین حال، محمد العمامی، کارشناس مسائل سیاسی، معتقد است که استفانی ویلیامز از حمله تروریستی در منطقه قطرون به عنوان مترسک استفاده میکند و سعی دارد همه را از حرکت به سمت تغییر ساختار کنونی نظام بترساند تا دولت عبدالحمید دبیبه تا زمان برگزاری انتخابات همچنان در قدرت باقی بماند.
در مقابل، منیر ادیب، پژوهشگر مسائل مربوط به گروههای افراطی، معتقد است که تهدید داعش در هیچ کشوری از جمله لیبی کاهش نیافته و حملات اخیر داعش مصداق این مدعا است و نشان میدهد که داعش هنوز هم برای بسیاری از کشورها تهدیدی جدی محسوب میشود. او میافزاید که کشته شدن ابو ابراهیم قریشی، رهبر داعش، آنگونه که برخی انتظار دارند، به کاهش عملیات تروریستی منجر نمیشود؛ زیرا گروههای افراطی وفادار به داعش پس از شکست دولت موسوم به «خلافت» داعش، به روش غیرمتمرکز عمل میکنند. بنابراین بعید نیست که سازمان تروریستی داعش به دنبال فروپاشی قدرت آن در عراق و سوریه، مرکز قدرت خود را به لیبی منتقل کند.